Fiscale visitatie: Cassatie bevestigt ruime bevoegdheden fiscus

Het Hof van Cassatie ziet er geen graten in dat de fiscus in kasten kijkt of zelfs in vuilbakken snuffelt tijdens een fiscale visitatie. Tenminste voor zover de belastingplichtige zich daar niet tegen verzet…

Tijdens een controle in de beroepslokalen van een groothandelaar doorzocht de fiscus ook papiermanden en zelfs een afvalcontainer op zoek naar facturen en bestelbonnen die op een zwarte omzet wezen. Volgens de belastingplichtige ging de fiscus daarmee veel te ver. Hij vond dat de fiscus alleen het recht heeft om documenten te bekijken die hij aantreft in de gecontroleerde lokalen, maar niet om kasten te openen of vuilbakken te doorzoeken.

Vrije toegang

Maar het Hof van Cassatie maakt dat onderscheid niet. De belastingplichtige krijgt dus ongelijk. De fiscus mag de documenten gebruiken die hij tijdens de visitatie ontdekt heeft.

Cassatie onderstreept dat de fiscus vrije toegang moet krijgen tot de beroepslokalen voor een controle met het oog op het onderzoeken van alle boeken en stukken die zich daar bevinden. Dat geldt ook voor stukken die in een kast, een lade of een vuilbak liggen.

… zonder verzet

Het Hof voegt daar wel een belangrijke voorwaarde aan toe: het voorgaande geldt (alleen) “wanneer de belastingplichtige meewerkt en geen enkel verzet formuleert”. Daarmee verwijst het Hof eigenlijk naar een vorig arrest, van 16 juni 2023, waarin de belastingplichtige nog gelijk gekregen had (zie ons artikel “Altijd toestemming van belastingplichtige nodig bij fiscale visitatie, oordeelt Cassatie”). Die vorige zaak betrof een geval waarin de belastingplichtige (na een tijdje) uitdrukkelijk had gezegd dat hij geen toestemming gaf voor de visitatie. Zonder toestemming van de belastingplichtige kan de controle niet doorgaan, vond het Hof van Cassatie. Want de fiscus mag geen dwang gebruiken.

In het nieuwste arrest van het Hof van Cassatie had de belastingplichtige echter (minstens impliciet) zijn volle medewerking verleend. Daarin verschilt die nieuwe zaak dus van die uit het vorige arrest. Maar het principe blijft hetzelfde: zonder toestemming van de belastingplichtige mag de fiscus de lokalen niet doorzoeken. Over de gevolgen van een eventuele weigering om mee te werken van de kant van de belastingplichtige, doet het Hof echter geen uitspraak.

Bron: arrest van het Hof van Cassatie van 6 oktober 2023