Fiscus herziet standpunt over gesplitste aankoop in Brussel en Wallonië

gesplitste aankoop
03/08/20

De federale belastingadministratie heeft onlangs haar standpunt over gesplitste aankoop gewijzigd. In haar nieuwe standpunt d.d. 26 juni 2020 worden nieuwe voorwaarden gesteld aan de voorafgaande schenking bij de gesplitste aankoop.

Een populaire planningstechniek is de gesplitste aankoop waarbij de kinderen en hun ouders respectievelijk de blote eigendom en het vruchtgebruik van een woning kopen. Op het moment van het overlijden van de ouders dooft het vruchtgebruik automatisch uit en worden de kinderen volle eigenaar zonder dat hierover erfbelasting verschuldigd is.

Hiertoe moet wel kunnen worden aangetoond dat de kinderen de aankoop van de blote eigendom zelf betaald hebben. Dit kan met eigen middelen, een krediet of middels een schenking zijn. In de praktijk wordt de gesplitste aankoop vaak voorafgegaan door een roerende schenking van de ouders aan de kinderen om de blote eigendom te kunnen financieren.

Oud federaal standpunt

De Federale belastingadministratie oordeelde in het verleden dat wanneer de periode tussen de schenking en de gesplitste aankoop relatief kort is , en er dus een directe link zou bestaan tussen de gesplitste aankoop én de voorafgaande schenking, er vooralsnog erfbelasting verschuldigd zou zijn bij het overlijden van de ouders. De erfbelasting kon vermeden worden door de onderhandse schenking te laten registreren en de verschuldigde schenkbelasting te betalen of als de blote eigenaar kon aantonen dat er geen oorzakelijk verband is tussen de onderhandse schenking en de aankoop van de woning. Het federale standpunt uit 2013, dat van toepassing is in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Wallonië, werd gauw overgenomen door de Vlaamse Belastingdienst (zie Standpunt nr. 15004 dd. 26.04.2017), maar werd ogenblikkelijk het voorwerp van een controverse. De gevolgen lieten niet op zich wachten.

Vernietiging door Raad van State

De Raad van State heeft bij arrest van 12 juni 2018 het voormelde Vlaamse standpunt vernietigd. Sindsdien was het voor Vlabel voldoende dat de schenking voorafgaand de notariële verkoopakte diende te gebeuren. De registratie van de schenking hoeft niet langer. De federale belastingadministratie krabde zich in de haren…

Nieuw federaal standpunt

De Federale belastingadministratie heeft naar aanleiding van deze vernietiging door de Raad van State op 26 juni 2020 een nieuw standpunt bekend gemaakt met de nieuwe voorwaarden betreffende de voorafgaande schenking bij een gesplitste aankoop.

Een notariële akte is niet langer nodig voor een schenking via bank- of handgift en ook de registratie van de onderhandse akte hoeft niet meer. U moet enkel kunnen bewijzen dat de schenking voorafging aan de aankoop van de woning. Het is niet meer langer van belang hoeveel tijd er tussen de schenking en de aankoop zit.

Opgelet: indien het compromis voorziet in een betaling van een bedrag (zoals een voorschot, waarborg of andere sommen), dient de schenking gebeurd te zijn voor de datum van het compromis. Deze voorwaarde is in het Vlaams Gewest niet vereist.

Partijen dienen echter wel rekening te houden dat het bewijs van de datum van de voorafgaande schenking moet kunnen worden aangetoond door alle rechtsmiddelen, met uitzondering van de eed en eenvoudige beweringen van de partijen zelf of van hen uitgaande bewijzen. Een zogenaamde “pacte adjoint” ter bevestiging van een gedane handgift zal op zich wellicht niet volstaan. Dit moet kunnen worden aangevuld met andere bewijzen van onafhankelijke herkomst, welke niet gemanipuleerd kunnen worden door partijen.

Als de datum van de schenking én van de betaling van de koopsom samenvallen, of als de datum van de schenking niet (voldoende) kan bewezen worden, dan zullen er vooralsnog erfbelastingen verschuldigd zijn bij het uitdoven van het vruchtgebruik.

Het nieuwe standpunt van de Federale belastingadministratie geldt vanaf 1 augustus 2020 voor alle gesplitste aankopen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en in Wallonië. In Vlaanderen blijft alles ongewijzigd en dient enkel de schenking voorafgaand aan de notariële verkoopakte te gebeuren.

 

Bron: Federaal standpunt d.d. 26 juni 2020